ISTAC Webinarı Yargı ve Tahkim Dünyasını Buluşturdu
Tahkimin olmazsa olmazı “Hukuki Dinlenilme Hakkı” ISTAC’ın düzenlediği webinarda ele alındı. Yargıtay hakimlerinin de katılımıyla gerçekleşen webinar yoğun ilgi gördü.
İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) pandemi döneminde yoğunlaştırdığı online etkinlikler kapsamında düzenlediği webinarda “Tahkimde Hukuki Dinlenilme Hakkı” konusunu masaya yatırdı. Yargıtay’dan ve tahkim dünyasından konuşmacıların yer aldığı çevrimiçi konferans yoğun ilgiyle izlendi. İstanbul Tahkim Merkezi Başkanı Prof. Dr. Ziya Akıncı, “Tahkimle ilgili olarak hukuki dinlenilme hakkı uygulamada en sık karşılaşılan problemlerden biridir. Ancak adil yargılanma temelindeki bu hak kullanılırken iyi bir hakem heyetinin, gerilla taktiği dediğimiz yöntemlerle yargılamanın gereksiz uzamasına imkân vermemesi gerekir” dedi.
ISTAC Genel Sekreteri Av. Yasin Ekmen’in moderatörlüğünde gerçekleşen çevrimiçi konferansta izleyiciler Yargıtay içtihatlarından örneklerle konuyu uzman isimlerden dinleme fırsatı buldu. ISTAC Başkanı Prof. Dr. Akıncı konuşmasında “Tahkimde Hukuki Dinlenilme Hakkı”nı şöyle değerlendirdi:
“Esasında hemen hemen her iptal davasında her tenfiz davasında mutlaka taraflardan birinin ileri sürdüğü argümanlardan bir tanesidir hukuki dinlenilme hakkı… Bu sebeple tahkimle ilgili olarak uygulama açısından en önemli, en sık karşılaşılan problemlerden biridir. Özel bir yargılama yolu olarak tahkim müessesesi, kendine özgü yargılama kuralları olabilen bir yöntemdir. İşte bu yargı modelinin en önemli standardı ‘Hukuki Dinlenilme Hakkı’dır. Bu standardın sağlanması açısından mahkemelerin önemli bir desteği, katkısı, denetimi var. Bunlardan birincisi iptal davası, ikincisi yabancı hakem kararlarının tenfizi davası… Yani Hukuki Dinlenilme Hakkı tahkimde çok önemli bir standardımız ve bunun iptal davası ve tenfiz davası ile denetlenmesi söz konusu… Bu denetimin ve standardın iyi korunması tahkim yargısının güvenilirliği açısından önemlidir. Hukuki Dinleme Hakkı açısından, hakemler yargılamayı disipline etmekle yetkili ve görevlidirler. Böyle bir disiplin bu hakkı suiistimal girişimlerini de önlemeyi hedefler. Bizim İstanbul Tahkim Merkezi’nde de uyguladığımız Usuli Zaman Çizelgesi gibi güzel bir uygulama vardır, bu sayede hangi tarafın kaç tane dilekçe vereceği, duruşmanın ne zaman yapılacağı zaten aylar öncesinden belirlenmiştir. Dolayısıyla prensip olarak yargılamayı disipline eden hakemler hukuki dinleme gerekçesiyle yargı süresinin uzatılması gibi çabalara kolay kolay izin vermezler. İyi bir hakem heyetinin gerilla taktiği dediğimiz taktiklerle yargılamanın gereksiz uzamasına imkân vermemesi gerekir.”
Bilkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ve İstanbul Tahkim Merkezi Milli Tahkim Divanı Üyesi Prof. Dr. Ejder Yılmaz da “Usul Hukukunda Hukuki Dinlenilme Hakkı” başlıklı konuşmasında şunları söyledi:
“Hukuki Dinlenilme Hakkı bir insan hakkıdır. Unutmayınız hukuk bir kültürdür, insan hakları da bir kültürdür. Bu kültürün yerleşmesi birkaç yılda olmuyor, uzun yıllar gerekiyor. Ama yavaş yavaş hukukun üstünlüğü prensibi ülkemizde kökleşiyor. Elimde 2020 yılına ilişkin Rule of Law Index var, bu indekste ülkemiz 128 ülke içinde 107. sıradadır. Demek ki daha yol alacağımız çok mesafe var. İyimser olmak lazım, adil yargılama ilkesi ve hukuki dinlenilme ilkesi giderek Türk hukukunda yer alıyor.”
Yargıtay 15. Hukuk Dairesi Tetkik Hâkimi Hakan Doğan, webinardaki sunumunda Yargıtay uygulamasında Hukuki Dinleme Hakkını yansıtan karar örneklerinin tarihsel sürecini anlatırken “1943 ve 1960 yılında alınan Yargıtay kararlarında bile, hukuki dinlenilme hakkı terim olarak geçmese de iddia ve savunma hakkının yer aldığını görüyoruz” dedi. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi Üyesi Dr. Adem Aslan ise “Yargıtay’da tahkim davalarında bizim en çok karşılaştığımız konular ‘davada hakem atanmış benim haberim yok, karar verilmiş nihai aşamada haberim oldu, benim hukuki dinlenilme hakkım-savunma hakkım ihlal edildi’ gibi gerekçeler… Biz hakem kararlarının iptali davalarında en çok hukuki dinlenilme hakkı ihlaliyle karşılaşıyoruz” diye konuştu.
Webinarın ikinci oturumunda Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ve ISTAC Milli Tahkim Divanı Üyesi Doç. Dr. Cemile Demir Gökyayla “Tahkimde Kamu Düzeni ve Hukuki Dinlenilme Hakkı” başlığıyla sunum yaparken, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Berk Demirkol “Karşılaştırmalı Hukukta Hakem Kararlarının Tenfizinde Hukuki Dinlenilme Hakkı” ve Av. Ferda Nur Güvenalp “Tahkimde Tarafların Eşitliği ve Hukuki Dinlenilme Hakkı” konulu tebliğ sundular. ISTAC Genel Sekreteri Av. Yasin Ekmen, webinarda sunulan tebliğ ve konuşmaları içeren kitabın kısa bir süre sonra yayınlanacağını ve kalıcı bir eser olacağını söyledi.
