HUKUKTA VE TAHKİMDE DİJİTALLEŞME DÖNEMİ
İstanbul Tahkim Merkezi’nin düzenlediği panelde dijital dönüşümün hukuk ve tahkim dünyasına yansımaları masaya yatırıldı. Hukuk dünyasında dijitalleşme yaygınlaşırken, kamuda da yıl sonuna kadar tüm ihaleler elektronik ortama geçmiş olacak.
İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) tarafından düzenlenen “Dijital Dönüşüm ve Hukuk” konulu paneller serisinin ilki gerçekleştirildi. İstanbul Tahkim Merkezi (ISTAC) Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ziya Akıncı, çevrim içi panelin açılışında yaptığı konuşmada dijital dönüşümün hayatın her alanına yansıdığını vurgularken, ISTAC’ın da bu alanda ilklere imza attığına dikkat çekti. Kamu İhale Kurumu Hukuk Hizmetleri Dairesi Başkanı Dr. Erdem Bafra da panelde kamu cephesinden dijital dönüşümü değerlendirdi ve bu yılın sonuna kadar kamuda tüm ihalelerin elektronik ortamda yapılabilir hale geleceğini söyledi.
ISTAC Genel Sekreteri Av. Yasin Ekmen’in moderatörlüğünde gerçekleşen Dijital Dönüşüm ve Hukuk Paneli’nde bilgi teknolojilerinin hukuk dünyasına yansımaları masaya yatırıldı. İstanbul Tahkim Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı ve Galatasaray Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ziya Akıncı, konuşmasında dijital dönüşümü ISTAC’ın uyuşmazlık çözüm tecrübeleriyle değerlendirdi. Prof. Dr. Akıncı, şöyle konuştu:
“Her alanda dijital dönüşümün etkisini görüyoruz. İstanbul Tahkim Merkezi de özellikle pandemi sürecinde attığı adımlarla faaliyetlerini elektronik ortama taşıdı. Pandemi koşullarından dolayı özellikle 2020 yılında ISTAC duruşmalarının yüzde 100’ü çevrim içi gerçekleşti. Şu anda otomasyon sistemimizi tamamen yeniledik ve bütün sistemimizi tam otomasyona geçiriyoruz. Mart ayı sonunda tam anlamıyla faaliyete girecek olan yeni sistemimiz sayesinde taraflar ve hakemler bütün dosya ve belgelere sınırsız erişime sahip olacaklar. Ayrıca ISTAC’da SMS/email iletişiminde çifte güvenlik sistemi var. Eğer tarafların kendi dosyaları için daha fazla güvenlik ihtiyaçları olursa o takdirde anlaşmalı olduğumuz Vimesoft şirketi ile “On-Premise kurulum” ve “Şifreli güvenli bağımsız iletişim” temin ediyoruz. Mesela kamu kurumları da ISTAC’ı kullanıyor, bilhassa savunma projeleri gibi bazı davalarda mahremiyet daha da önemli oluyor, dolayısıyla üst seviye güvenlik ISTAC’da mümkün. Bir başka husus tahkim şartı… ISTAC web sayfasından örnek tahkim şartı kopyala-yapıştır yöntemiyle sözleşmeye alınabilir. Ama biraz daha sofistike bir tahkim şartı tercih edilirse web sayfamızda “Tahkim maddenizi özelleştirin” algoritmasının yönlendirmesiyle tahkim şartının kapsamı genişletilebilir, seri tahkim, tahkim yeri ve tahkim diline yer vererek kişiye-kuruma özgü bir sözleşme maddesi oluşturabilir.”
ISTAC’ın pandemi sürecinde çevrim içi duruşmaları başlatarak faaliyetlerini kesintisiz sürdürdüğünü hatırlatan Prof. Dr. Akıncı, “Çevrim içi duruşmalar zor dönemlerde pek çok avantaj sağlamakla birlikte bazılarına göre özellikle tanık ve bilirkişilere yönelik sorgu-çapraz sorgu açısından yüz yüze tahkim gibi olmuyor. Tarafların bu tereddütleri bizi yeni arayışlara yöneltti” dedi. Akıncı, ISTAC’ın geliştirdiği “Tanık Odası” projesini şöyle anlattı:
“ISTAC olarak tanık sorgulamasını nasıl daha işlevsel hale getirebiliriz diye düşündük ve güzel bir inovasyona daha imza attık. Merkezimizde oluşturduğumuz kameralı canlı bağlantı sistemi ile çevrim içi duruşmalarda tanığı sorgulama ve detaylı görüşme zemini oluşturduk. Ayrıca İstanbul Tahkim Merkezi yoğun seminer ve eğitim programlarında sertifika uygulamasını NFT (Non-Fungible Token) ile dijitalleştirdi. Katılımcıların NFT cüzdanı varsa sertifikaları kendi cüzdanına gönderilecek, yoksa ISTAC katılımcı sertifikalarını kendi NFT cüzdanında tutacak ve sertifika sahibine gerektiğinde görüntülemesi için link verecek. İsteyen NFT linkini özgeçmişine ekleyebilecek. Bu arada ISTAC Türkiye’nin en büyük tahkim ihtisas kütüphanesine sahiptir. Bu kütüphanenin önemli bir bölümü elektronik ortamdadır ve bütün meslektaşlarımıza, araştırmacılara açıktır. Kısacası İstanbul Tahkim Merkezi olarak dijital dönüşüm süreçlerini her aşamada uyguluyor ve gençlere dijitalleşmeyi yakından takip etmelerini tavsiye ediyoruz. ISTAC’ın kapıları genç hukukçulara açık, inşallah bu teknolojik gelişmeleri deneyimleme şansları olur.”
Kamu İhale Kurumu Hukuk Hizmetleri Dairesi Başkanı Dr. Erdem Bafra da “Dijital Dönüşüm ve İhalelere Yönelik Başvuru Usullerinde Gelişmeler” konulu konuşmasında Türkiye’nin en büyük dijital platformlarından biri olan EKAP (Elektronik Kamu Alımları Platformu) hakkında bilgi verdi. E-ilan, e-ihale, e-tebligat, e-şikayet gibi uygulamalarla kamu ihale süreçlerini elektronik ortamda gerçekleştiren sistemin önemli bir aşamaya ulaştığını vurgulayan Bafra “Covit sürecinde pek çok ihale elektronik ortamda yapıldı. Şu an itibarıyla ihalelerin yüzde 60’ı e-ihale kapsamında gerçekleştiriliyor. Bu yılın sonuna doğru ülkemizde ihalelerin tamamı elektronik ortamda yapılabilir hale gelecek” dedi. 900 bin kullanıcının olduğu EKAP platformunun yarattığı kolaylıklara ve tasarruf avantajına dikkat çeken Bafra, EKAP Akademi’nin ise ihale mevzuatına ilişkin doğru ve güvenilir bilgiye kolay erişim imkânı sağladığını ve kamuoyunun kullanımına açık olduğunu belirtti.
Bilgi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Leyla Keser Berber ise bilgi teknolojilerinden kuantum teknolojilerine uzanan sürecin geleceğe yön vereceğini vurgularken, genç hukukçulara şu mesajı verdi:
“Dijital dönüşüm hukuku nasıl etkiliyor dediğimizde artık bilgiye erişmek, farklı alanlarda uzmanlaşmak çok kolay. Yeni ve boş alanlar mesleki açıdan çok güzel fırsatlar getiriyor, teknolojinin bize sunduğu fırsatlar dünyanın herhangi bir yerinde çalışma imkânı veriyor. Özetle gençler keşfetmeyi ve merak etmeyi hiç bırakmasınlar diyorum.”
Boğaziçi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Osman Gazi Güçlütürk de panelde “Dijital Dönüşümün Uygulamaya Etkileri” konusunda sunum yaptı. Dijitalleşme süreçlerinin pratiğe yansımalarını artıları ve eksileriyle örneklemelerle anlatan Dr. Güçlütürk, hukuk eğitiminin henüz dijitalleşmediğine, fakültelerde dijitalleşmeye yönelişin yavaş olduğuna dikkat çekti. ISTAC Genel Sekreteri Av. Yasin Ekmen ise, Dijital Dönüşüm ve Hukuk Panelleri’ni sürdüreceklerini ve 3 programlık etkinlik serisine kayıt olup katılanlara ISTAC tarafından NFT sertifika (dijital sertifika) verileceğini söyledi.
